Geçtiğimiz hafta ABD eski başkanı Donald Trump’ın açıkladığı ek gümrük vergileri, küresel ekonomide sarsıcı etkiler yarattı. Ticaret savaşlarının daha önce benzeri görülmemiş boyutlara taşındığı bu yeni dönemde, alınan kararların yankısı yalnızca Amerika ile sınırlı kalmadı; başta Asya olmak üzere, dünya genelindeki borsa endekslerinde büyük düşüşler yaşandı.
Trump’ın gümrük vergisi adımı, ABD’li şirketler üzerinde ağır bir baskı yarattı. Özellikle yarı iletken ve elektronik bileşenlerde Asya merkezli üreticilere büyük ölçüde bağımlı olan Amerikan teknoloji devleri, artan maliyetler nedeniyle ciddi değer kayıpları yaşadı. Muhteşem Yedili olarak anılan dev teknoloji şirketleri trilyonlarca dolar kaybederken, toplamda ABD borsasındaki kayıplar 6 trilyon doları geçti. Bu gelişme, Amerikan kamuoyunda büyük bir endişeye yol açtı.
Ancak krizin gerçek etkisi, hafta başında Asya piyasalarının yeniden açılmasıyla daha net ortaya çıktı. Zira Trump’ın vergi hamlesi cuma günü açıklandığında, birçok Asya ülkesi resmi tatildeydi. Pazartesi sabahı işlem görmeye başlayan Asya borsaları, tam anlamıyla bir çöküş yaşadı.
En dramatik düşüş, Hong Kong'da gerçekleşti. Hang Seng Endeksi %13,22 gerileyerek, 1997 Asya Krizi’nden bu yana görülen en sert düşüşü kaydetti. Bu oran, Hong Kong borsa tarihinin en büyük kayıplarından biri olarak kayıtlara geçti. Çin’in Shanghai Composite Endeksi de %7,3’lük bir düşüşle sarsıldı. Tayvan'da TAIEX Endeksi %9,7'lik bir kayıpla haftaya başladı. Japonya'nın önde gelen endeksi Nikkei 225 ise %9 oranında değer yitirdi.
Trump’ın etkisi Asya kıtasıyla da sınırlı kalmadı. Avrupa’da da benzer bir tablo ortaya çıktı. Almanya’da DAX Endeksi %9 oranında gerilerken, İngiltere'nin FTSE Endeksi yeni haftaya %5’lik bir düşüşle giriş yaptı.
Bu gelişmeler, dünya ekonomisinin ne kadar kırılgan hale geldiğini gözler önüne serdi. Önümüzdeki günlerde piyasalarda nasıl bir seyir izleneceği belirsizliğini koruyor. Ancak net olan bir şey var: Trump’ın gümrük vergisi kararı, küresel ekonomik dengeleri ciddi biçimde sarstı ve dünya genelinde bir kriz havası estirmeye başladı. Üstelik bu krizin ABD’yi de içine çekme olasılığı oldukça yüksek. Hatta domino etkisiyle ilk yıkılacak taşın bizzat ABD olabileceği ihtimali, artık yalnızca bir spekülasyon değil, ciddi bir senaryo olarak değerlendiriliyor.